LABO vzw – Een laboratorium voor sociale verandering

Kennen en veranderen – dat is ons doel

–Augusto Boal

Wat kunnen we vandaag doen opdat we morgen kunnen doen wat vandaag nog niet mogelijk is?

–Paulo Freire

Labo
LABO vzw is een organisatie waar creativiteit en engagement elkaar ontmoeten. Onze trainers hebben al jarenlang ervaring met vormingsactiviteiten in diverse sociale bewegingen. Onderweg leerden ze heel wat innovatieve technieken kennen om van onderop beweging te maken. Vanuit de overtuiging dat heel wat meer bewegingen, organisaties, groepen en individuen baat hebben bij een frisse methodiek, willen we onze kennis en ervaring graag met jullie delen. We werken graag op maat. Verwacht geen pasklare antwoorden van ons. We zien onszelf dan ook eerder als een laboratorium waar we samen experimenteren, op zoek naar wat voor jullie werkt.

Missie
Sociale verandering is geen exacte wetenschap. Ons laboratorium is dan ook een sociaal laboratorium. Het is eentje waar mensen, ideeën en verbeeldingskracht centraal staan. Maar ook daadkracht. We geloven dat iedereen uiteindelijk zelf de sleutel tot verandering in handen heeft. Alleen zijn er vaak heel wat obstakels die ons beletten die sleutel te gebruiken. Onze taak is die obstakels helpen in kaart brengen en verhelpen. Een leerproces waar we in de eerste plaats facilitator zijn. Faciliteren komt van het Latijnse ‘facilis’ wat eigenlijk ‘makkelijk’ betekent. Dat is onze bijdrage: niet jullie verhaal claimen, maar jullie helpen om een eigen verhaal te schrijven. Een verhaal waar je zelf sterker en de wereld beter van wordt.

Van crisis naar kritisch
We leven in een tijd van crisis. Economische crisis, ecologische crisis, sociale crisis. De crisis lijkt overal en wie voelt zich soms niet machteloos? We stimuleren kritische reflectie die moet leiden naar sociale actie. Enkel zo maken we maatschappelijke verandering mogelijk en brengen we sociale rechtvaardigheid een stapje dichterbij. Mensen meer weerbaar en crisisbestendig maken. Daar gaan we voor!

Wortels
Onze werkvormen zijn in sterke mate gebaseerd op de ideeën rond kritische pedagogie van Paulo Freire. We zijn ook geïnspireerd door het theater van de onderdrukten van Augusto Boal. Beide Brazilianen wilden van rurale en stedelijke armen de motor van sociale verandering maken door hen in beweging te krijgen op basis van een emancipatorische en leefwereldgerichte benadering. Lees hier verder om meer te weten te komen over de vruchtbare grond waaruit LABO vzw ontsproten is.

‘Popular Education’
Wat als ons huidige onderwijs de bestaande maatschappelijke verhoudingen niet alleen bevestigt, maar ook het sociaal onrecht in deze samenleving reproduceert? Wat als kwetsbare groepen dingen leren die voor hen niet relevant zijn? Paulo Freire toonde aan dat veel van het officieel onderwijs niet alleen niet bruikbaar maar zelfs schadelijk kan zijn voor het individu. De pedagogie van de onderdrukten is werkelijk een bevrijdingspedagogie.

‘Theater van de Onderdrukten’
In klassiek theater worden acteurs en toeschouwers gescheiden door een onzichtbare muur. Bovendien zijn de meeste theatervoorstellingen afgewerkte producten die enkel nog geconsumeerd worden. Niet zo bij Boal zijn theater van de onderdrukten. Hij ontwikkelde een reeks theatermethodieken die er op gericht zijn deelnemers in staat te stellen onderdrukking in hun leven beter te leren kennen en begrijpen, zodat ze die vervolgens ook kunnen bestrijden. Bij Boal wordt de toeschouwer (spectator) zelf acteur (spect-actor). Theater van de Onderdrukten is meer dan theater, het is een oefening voor het leven zelf.

Onderdrukking?

Pedagogie en Theater van de Onderdrukten. Dat klinkt zwaar! Met onderdrukking bedoelen we inderdaad de door ons gekende klassieke vormen ervan zoals religieuze, politieke, economische of ethische onderdrukking. In de wereld worden deze vormen van onderdrukking nog steeds in stand gehouden. En ook hier in Vlaanderen en Europa zou je ervan versteld staan welke vaak onderhuidse en minder zichtbare vormen van onderdrukking blijven voortbestaan. Je hoeft het ook helemaal niet zo ver te zoeken. Ook vanuit de maatschappij in zijn geheel kunnen vormen van onderdrukking voorkomen. Zo voel je je als kersverse vegetariër misschien nogal onderdrukt door je omgeving omwille van deze levenskeuze. Of word je omwille van je uiterlijk voorkomen door anderen gemeden of onrechtvaardig behandeld. Ook werk je misschien nu voltijds en wil je graag minder werken om meer tijd door te brengen met je kinderen, maar mag of kan je niet. Onderdrukking heb je in verschillende vormen en verschillende gradaties, en allemaal zullen we op één of andere manier al meerdere keren onderdrukking hebben ervaren in ons leven.

Sociale transformatie

Het houdt niet op bij het onderkennen van onderdrukking. Het is tevens belangrijk ze te bestrijden. Het uiteindelijk doel is sociale transformatie: we creëren een nieuwe wereld in de schulp van de oude. Een geleidelijk (evolutionair) proces met revolutionaire implicaties. We hebben geen blauwdruk van de ideale samenleving. Onze nadruk ligt op het proces waarbij we ruimte maken voor alternatieven. Geen verandering zonder beweging. En bewegen leer je al wandelend. Stap voor stap.