Op donderdag 29 december verspreidden jongeren brieven van vluchtelingen in de Gentse binnenstad. De actie is een initiatief van jongeren actief binnen de LABO-actiewerkgroep. In de brieven, geschreven in een vluchtelingenkamp op het Griekse eiland Chios, vertellen vluchtelingen hun eigen verhaal. De brieven geven voorbijgangers de kans om kennis te maken met de mens achter de vluchteling.

Op de tram, in de bibliotheek, bij de bakker of gewoon op de stoep. De brieven duiken overal op. Ze zijn geschreven door mensen op de vlucht voor oorlog en andere vormen van geweld. In hun zoektocht naar een veilige en kansrijke toekomst zitten velen van hen al maanden vast in Griekenland. Na het sluiten van de Europese grenzen op 20 maart 2016 kunnen ze immers geen kant meer uit.

In België lijkt de crisis onder controle, maar op het Griekse vasteland en vooral op de eilanden wordt de situatie stilaan onhoudbaar. De meeste brieven komen uit Chios, een eiland op minder dan tien kilometer van Turkije.  De brieven werden verzameld door een vrijwilliger die met eigen ogen zag hoe het er in de kampen aan toe gaat. “De voorzieningen zijn mensonwaardig, en fascistisch geweld – gedoogd door de politie – treft jong en oud. Maar uiteindelijk is de situatie in die Griekse kampen een symptoom van een falend Europees beleid waarvoor België mee verantwoordelijk is.”

De initiatiefnemers zijn verontwaardigd over de beeldvorming door politici, opiniemakers en media waarin vluchtelingen nog te vaak worden ontmenselijkt. De nadruk ligt te vaak op categorieën, statistieken en die het onvermogen om moeten toedekken. LABO vzw benadrukt dat er geen sprake is van een vluchtelingencrisis maar van een solidariteitscrisis waarbij we menselijkheid ondergeschikt maken aan andere belangen.

Ondanks deze kritiek is de actie vooral een warme uitnodiging tot samenkomen. Geëngageerde jongeren bundelden de krachten om deze mensen een stem te geven. Deze groep wil de vluchtelingen eens niet als problematiek schetsen, maar benadrukt het menselijke aspect met een uitnodiging tot dialoog.

Lene Bijnens: “De brieven zijn persoonlijk en komen recht uit het hart. Ze herinneren ons eraan dat vluchtelingen in de eerste plaats mensen zijn, met dromen en hoop op een betere toekomst. Met deze actie willen we de mens achter het etiket vluchteling opnieuw een gezicht geven. De boodschap in de brieven is er geen over, maar van vluchtelingen. Dat is belangrijk want hun stem wordt te weinig gehoord.”

Een van de vluchtelingen die aan het woord komt, is de negentienjarige Vidyana: “Ik ben nu misschien een vluchteling, maar voorheen was ik een gewone mens, zoals jij. We gingen naar school, hadden vrienden en een mooi huis.”

Een dialoog zou geen dialoog zijn als de lezers van een brief niet kunnen antwoorden. Daarom nodigen de jongeren hen uit om een antwoord te schrijven dat een van hen terug zal meenemen wanneer ze opnieuw naar Chios vertrekt. De briefwisseling is een kans om meer verbinding te maken tussen Gentenaren en vluchtelingen aan rand van Europa. Daarnaast benadrukt LABO vzw de noodzaak tot het verderzetten van solidaire acties van onderop, maar ook van sterke signalen naar de overheid om duidelijk te maken dat een repressieve en ontmenselijkend beleid onaanvaardbaar en een democratie onwaardig is.

Lene Bijnens: “De buurlanden van Syrië vangen veruit het meeste vluchtelingen op. Dat een rijk land als het onze niet solidair zou kunnen zijn, kan er bij ons niet in. Vluchtelingen hebben het recht om een veilig onderkomen te vinden. Het gaat hier om mensen en mensen kunnen nooit illegaal zijn.”