Vandaag, 20 juni, is het wereldvluchtelingendag. Staatssecretaris van Asiel en Migratie Theo Francken gaat er prat op dat zijn beleid 'zacht is voor de kwetsbaren'. Maar dat beleid is niet beperkt tot wat hier in België gebeurt. Staatssecretaris Francken is samen met zijn Europese collega's verantwoordelijk voor het beleid aan de Europese buitengrenzen. Via vrijwilligers in vluchtelingenkampen in Chios, krijgen we een heel ander beeld: met name van een humanitaire crisis waarbij vluchtelingen aan hun lot worden overgelaten, verwaarloosd of zelfs mishandeld. Als kritische burgers is het minste wat we kunnen doen een duidelijk signaal geven: we houden onze beleidsmaker verantwoordelijk en eisen een humanitair Europees opvangbeleid.

Hoe pak je het telefoongesprek aan?

Heb geduld! Je belt niet naar een call centre, dus soms is de lijn bezet. Afhankelijk van je toestel kan je dan de mededeling krijgen dat de lijn bezet is en je later opnieuw moet proberen of gaat de telefoon gewoon over en duurt het even voor opgenomen wordt of je (automatisch) van de lijn gegooid wordt. In dat geval probeer je gewoon wat later opnieuw. Geen tijd meer of schrikt telefoneren je af?  Je kan het kabinet ook bereiken via e-mail: kab.francken@ibz.fgov.be, op die manier volgt er ook een schriftelijk antwoord. Hou ons op de hoogte van eventuele telefonische of geschreven reacties. Het is vandaag wereldvluchtelingendag en dat mogen ze op het kabinet ook weten!

(1) Eerste vraag: "Vandaag is het wereldvluchtelingendag en als burger ben ik bezorgd over het lot van vluchtelingen in Europa. Ben je op de hoogte van de situatie in de vluchtelingenkampen in Griekenland?"

Indien de persoon aan de lijn zegt van niet of om meer duiding vraagt, kan je deze info geven die we verzamelden via vrijwilligers ter plaatse (zie verderop meer):

• * Algemene toestand in de vluchtelingenkampen:
• – slaan van vluchtelingen op straat door politie

• – ratten en slangen in het kamp

• – eten met een minimum aan voedingswaarde, vaak dagen na mekaar hetzelfde. 

• – ondraaglijke warmte in de tenten in de zomer

• – documenten om naar Athene te gaan worden vaak alleen in Grieks gegeven.

• – te weinig douches, 6 voor meer dan 1000 mensen. 

• – doelbewust verwijderen van hulporganisaties  in het kamp

• – te weinig capaciteit in het kamp, mensen zijn gedwongen om op straat te slapen

• – geen registratie van nieuwkomers en bijgevolg geen recht op voedsel 

* Je kan ook wijzen op het lot van vluchtelingen die (zonder proces of duidelijke aanklacht) in de gevangenis terecht komen. In vele gevallen zitten vluchtelingen er na een tweede weigering en in afwachting van een deportatie. Ze verblijven er makkelijk twee weken in de meest mensonterende omgeving.

– slaan en schoppen van vluchtelingen door politie in de gevangenis, 

–  weigering van medische hulp

–  ontnemen van bezoekersrecht

– geen bedden in de gevangenis

– tientallen mensen in dezelfde cel die donker, vuil, en overbevolkt is

– geen mogelijkheid tot het wassen van kledij in de gevangenis

– recht op eerlijk proces wordt ontnomen door ontbreken van vertaling

Indien ze positief antwoorden ("Ja we zijn op de hoogte" of "anderen hebben al gebeld met hetzelfde verhaal"), kan je toch nog wat van deze info herhalen en vertellen waarom dit jou verontwaardigt.

(2) Tweede vraag: "Geldt het motto "zacht voor de kwetsbaren" ook voor het buitenlandse beleid dat de staatssecretaris ondersteunt?"

(3) Derde vraag: "Wat wil de staatssecretaris doen aan de wantoestanden in vluchtelingenkampen in Griekenland en elders in Europa?"

Vraag ook om je verontwaardiging en de informatie over de vluchtelingenkampen persoonlijk aan de staatssecretaris over te maken. Hou er rekening mee dat de ambtenaar die je aan de lijn krijgt niet de bevoegdheid kan hebben om op alle vragen te antwoorden. Daarom brengen we onze zorgen sowieso ook via e-mail over en tot bij de staatssecretaris zelf. Wel is het belangrijk om massaal een signaal te geven.

Blijf steeds beleefd. We begrijpen dat je (terecht!) frustraties hebt over het gevoerde Europese beleid, maar met deze actie willen we vooral tonen dat we als burgers bezorgd zijn en beleidsverantwoordelijken om verantwoording vragen. We willen zoveel mogelijk info doorgeven en aantonen dat we het huidige Europese beleid allesbehalve zacht of zelfs menselijk vinden en dat we dringend verandering willen zien

Meer achtergrondinfo

Getuigenissen van een vrijwilligers in Chios;

"Vorige maand hebben zo'n 900 vluchtelingen de oversteek van Turkije naar Chios gemaakt. Deze maand ook al honderden. Vial kamp en Souda kamp zitten overvol, tientallen moeten in kleine zomertentjes op het strand slapen. Vanaf 31 juli moeten alle NGO's van het eiland af en neemt de lokale overheid alles over. Wat rampzalig gaat zijn. Vanaf dat de gemeente de verantwoordelijkheid voor de maaltijden overnam was het eten verschrikkelijk. Een paar weken geleden gingen meer dan 50 mensen naar het ziekenhuis met een voedselvergiftiging. Souda kamp zit vol met ratten die door de tenten knagen en alles opeten wat ze vinden kunnen, een meisje die ik ken heeft een wonde op haar neus van een rattenbeet tijdens haar slaap.

Sommige mensen zitten nu al meer dan een jaar vast op Chios, dus er is enorm veel wanhoop en spanningen. Er zijn regelmatig zelfmoorden of pogingen tot zelfmoord. Er is ook meer en meer haat tegenover vluchtelingen van de lokale bevolking. Er zijn grote anti-vluchtelingen demonstraties."

(Eli, vrijwilliger in Chios)

"​Dat de gijzeling en mentale foltering van vluchtelingen een zware druk zet op mensen in de kampen, bewijst de situatie van Ahmed. Ahmed, een goedlachse, intelligente man uit Syrië met het hart op de juiste plaats, heeft al heel wat moeten incasseren. Hij heeft al meer dan een jaar geen bericht gekregen van zijn vrouw en drie kinderen, waarvan hij voor het laatst iets hoorde toen ze in Macedonië waren. Daarbovenop, is zijn moeder enkele maanden terug, overleden in Egypte. Ahmed zelf verbleef meer dan een jaar in Souda, één van de twee kampen in Chios. Zijn hobby’s: tekenfilms bekijken, tekenen en mopjes maken, kon hij nog uitoefenen en waren een schaarse uitlaatklep om de situatie in het kamp even te vergeten. Maar net zoals vele anderen, begrijpt hij deze onmenselijkheid en onrechtvaardigheid niet. Enkele weken terug werd hij opgepakt door de politie. Hij werd geschopt en geslagen, met verwondingen op zijn benen, rug en linkerhand als gevolg. Toen ik hem ging bezoeken, zat zijn T-shirt onder het bloed. Medische bijstand is er niet. De gevangenis zelf is een muffe, donkere ruimte waar tientallen mensen opeen gehoopt zitten. Een mogelijkheid tot kleren verversen is er niet en de regels rond het bezoekrecht, worden te pas en te onpas met de voeten getreden door de agenten, die ook tegen mij verbaal en fysiek agressief waren. Hij snakt ernaar om vrij te zijn in een veilige omgeving. Een omgeving waar hij zijn vele talenten kan ontplooien, omringd door warme mensen die om hem geven. Een omgeving waar hij zichzelf kan zijn en een nieuw leven kan starten. Nu zit hij gevangen, niet alleen mentaal, maar ook fysiek. Het feit dat men vluchtelingen de mond wil snoeren en deze praktijken in de doofpot wil steken, is wellicht even zwaar als het je niet vrij kunnen bewegen. Ahmed, één van de meest integere en liefste personen is die ik ooit heb ontmoet, in deze situatie zien is hartverscheurend."

Aaron, vrijwilliger in Chios